YÜKSEK KATMA DEĞER NEDİR?
Yüksek katma değer ifadesi, istihdam başına katma değerin yüksek olduğunu ifade eder.
İstihdam başına katma değeri hesaplamak için iki şeye ihtiyacımız var:
- Sektörlere Göre İstihdam
- Reel GSYH (Üretim Yöntemiyle)
Her iki veriye TÜİK’ten ulaşılabilir. TÜİK’teki veriler çeyrekliktir. İstihdam verisini yıllığa dönüştürmek için bu verilerin 4 çeyrek ortalaması, sektörel reel katma değerleri yıllık veriye dönüştürmek için bu verilerin 4 çeyrek toplamı alınarak çeyreklik frekansta yıllık seriler elde edilir. Daha sonra ilgili tarihe ait yıllık reel üretim değeri aynı tarihe ait yıllık istihdam değerine bölünerek o tarihteki yıllık istihdam başına reel katma değerlere ulaşılır.
Türkiye’de Yüksek Katma Değerli Sektörler
Aşağıdaki tabloda istihdam başına reel üretimler sunulmuştur. Mart 2023-Mart 2024 döneminde İstihdam başına GSYH 70.413 TL, üretim üzerindeki net vergileri dışarıda bıraktığımızda ise istihdam başına toplam üretim 61.454 TL’dir.
Aşağıdaki grafikten görüleceği üzere İmalat Sananyiindeki istihdam başına katma değer (59.426 TL) İnşaat sektöründen (54.148 TL) %9,75 daha fazladır.
Aşağıdaki tabloda sektörlerin yıllık istihdam başına reel katma değeri, istihdam başına reel GSYH değerine oranlanarak sıralı olarak verilmiştir. Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, aşağıdaki tablo Türkiye’de yıllık istihdam başına reel GSYH değeri 1 kabul edildiğinde sektörlerin yıllık istihdam başına katma değerlerinin değerlerinin kaç olduğunu göstermektedir.
