ADAM SMİTHİN GÖRÜNMEZ ELİ VE KKM | 2021-2024

Görünmez El

Adam Smith’in Görünmez Eli kabaca, tam rekabetçi piyasa koşullarında, yani malların birebir aynı olduğu ve çok sayıda alıcı ve satıcının olduğu ve bu piyasalara giriş-çıkışların serbest olduğu piyasalarda kişisel çıkar peşinde koşan bireyler toplumsal çıkarların artmasına sebep olur.

Dolar TL piyasasını düşünelim. Piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı vardır. Alınıp satılan her bir dolar yanıdır yani homojendir. Bir mavi dolar diğeri yeşil dolar almaz. Özetle rekabetçi bir piyasadır.

Kişisel çıkarlar gereği TL’den YP mevduata geçildiği dönemde toplumsal bir kayba kapı açmıştık. Oysa Smith’in Görünmez Eli, bireylerin bu davranışını toplumsal çıkarlara hizmet etmeye yönlendirmesi gerekiyordu. Ancak hiç kimse toplumdaki bu eğilimin toplumsal çıkarlara hizmet edeceğini düşünmüyordu. Aksine bireyler kişisel çıkarla hareket ediyor ve toplumsal çıkarların zararına olduğunu biliyordu. Ancak kendisi de toplumun diğer üyeleri gibi davranmazsa kayba uğrayacağını da biliyordu. Bireysel olarak kimsenin yapabileceği birşey yoktu.

Nihayet, 20 Aralık 2021 Pazartesi günü bir “El” göründü. Bu El, “Charles Darwin’in Görünür Eli”ydi. Bu El, Kur Korumalı Mevduat Hesabıydı ve hepimiz bu Ele kısaca KKM dedik.

Görünür El | Kur Korumalı Mevduat Hesapları (KKM)

21 Aralık 2021 yılında uygulamaya geçen Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması sonrasında toplumsal bir kayıp önlendi. Bu tarihten önce kişisel çıkarları peşinde hareket edenlerin bir kısmı “başka bir yoldan” yine kişisel çıkarlar peşinde koşmaya devam etti ancak Darwin’in Görünür Eli kişisel çıkarlar ile toplumsal çıkarların örtüşmesini sağladı.

Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere, Adam Smith’in Görünmez Eli durumunda birey toplumun diğer üyeleri gibi davranmazsa kayba uğrayacağını biliyordu ve bu yüzden bireysel olarak eyleme geçemiyordu. Darwin’in Görünür Eli durumunda ise, bireylerin TL mevduata geçmesi eyleminden dolayı bir kayba uğraması durumunda bu zararlar Devlet tarafından karşılanacaktı. Başka bir deyişle bireyler eyleme geçebilme özgürlüğüne kavuştu. Devlet kimseyi zorla TL mevduata geçmeye zorlamadı, onlara sadece bir özgürlük sundu.

DARWİNİN GÖRÜNÜR ELİ

Yine aynı bireyler toplumsal çıkarlar için değil, yine kendi çıkarları için eylemini değiştirmeyi seçti. Darwmin’in Görünür Eliyle ortaya çıkan bu eylem değişikliği toplumsal çıkarlara hizmet etti.

Toplumsal çıkarlara nasıl hizmettiği için “KKM ve FAİZ: 2018 ve 2021 Kur Şokları Üzerine Etki Analizi” çalışmamızı ziyaret ediniz.