TÜRK EKONOMİ SİYASETİNİN DİNAMİTLERİ

Türk Ekonomi Siyasetinin Dinamitleri

Türk Ekonomi Politiğinde siyasetin dinamitleri nelerdir?

Aşağıdaki gibi bir listeyle düşünmeye başlayabiliriz.

• Enflasyon
• Emekli Maaşı
• Asgari Ücret
• İşsizlik/İstihdam
• Faiz

Siyasi dinamitlerin patlamasında bir eşik değer var mıdır? Örneğin, enflasyon oranının tek haneli-çift haneli ya da işsizlik oranının tek haneli-çift haneli olması.

Olası dinamitlere bir meşruiyet sağlanarak dinamitin patlama eşik değeri artırılabilir mi?

Siyasi dinamitlerin önem sıralaması nasıldır?

Enflasyon, Türk Ekonomi Siyasetinde siyasetin dinamiti olsa, enflasyon tarihimiz aşağıdaki gibi olur muydu?

Enflasyon, emekli maaşı ve asgari ücret ile yakından ilişkilidir. Eğer enflasyon dönemlerinde asgari ücretler ve emekli maaşları, enflasyonun ve göreli fiyatlardaki değişimlerin olumsuz etkilerini dikkate alarak artırabiliyorsa enflasyon siyasi bir dinamit olmaktan göreli olarak kolayca çıkarılabilir. Ancak bu yapılamazsa enflasyon, Türk Ekonomi Siyasetinde siyasetin tek başına dinamiti olarak kalmaz, yanına emekli maaşları ve asgari ücretlerini de alır.

Enflasyon, emekli maaşı ve asgari ücret üçlemesinde, kira ve gıda fiyatları kendi içinde ayrıca önemli olabilir. Bu, yukarıda göreli fiyatlardaki değişimlerin olumsuz etkisi olarak ifade ettiğim vurguya karşılık gelir. Örneğin, enflasyon %30 olmasına rağmen kiralar %60-70 artıyorsa, asgari ücret ve emekli maaşı uyarlamalarında bu durumu gözden kaçırmak asgari ücret ve emekli maaşı dinamitinin patlamasına sebep olabilir.

İşsizlik, Türk Ekonomi Politikasında siyasetin önemli bir dinamiti olabilir. İsşizlik oranı %10’un üzerinden uzaklaştığında hızlıca bir toparlanma görüyoruz.

Küresel kriz ile kıyaslandığında 2019 yılındaki yerel seçimlerde işsizlik oranının meşruiyet krizi çıkmış olabilir. Örneğin, tüm dünya ekonomik krizdeyken Türkiye Ekonomisinde işsizlik oranlarının artması siyaseten açıklanabilir bir durum iken, dünya ekonomisi krizde değilken Türkiye Ekonomisinde yaşanan işsizlik oranı artışını topluma açıklamak hiç kolay olmasa gerek.

Faiz, Türk Ekonomi Siyasetinde siyasetin Dinamiti olabilir. Çünkü Türkiye Ekonomisinde yüksek faizlerin maliyetini telafi edebilecek sosyal güvenlik sistemi yoktur. Dahası Türkiye ekonomisindeki cari reel ücret seviyelerinin sürdürülebilmesi, yani asgari ücretin dinamit olma fonksiyonunun zayıflatılması, düşük faizler ile borçlanmaya bağlıdır.